ความทุกข์นั้นมี ๒ แบบ เรียกว่า “ทุกข์ทางกาย” และ “ทุกข์ทางใจ” คำาว่า “ทุกข์ทางกาย” หมายความว่า ร่างกายเป็น เหตุให้เกิดความทุกข์ แล้วก็ “ทุกข์ทางใจ” เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นใน ใจของเราเอง (จากหนังสือ “ความทุกข์ ทำาอย่างไรจึงจะพ้นทุกข์” หน้า ๔) ความทุกข์ที่เกิดขึ้นทางกาย เพราะร่างกายมันผิดปกติ ไม่อยู่ในสภาพที่ปกติ เราก็มีความทุกข์ทางกาย ความจริงมันทุกข์ อย่างเดียว มันทุกข์อยู่ที่ใจ เพราะว่าใจเข้าไปยึดถือกับกาย เมื่อ ใจเข้าไปยึดถือกาย ก็เลยเป็นทุกข์อันเนื่องมาจากกาย เขาเรียกว่า “กายิกทุกข์” แปลว่า ทุกข์เนื่องจากกาย (จากหนังสือ “ความทุกข์ ทำาอย่างไรจึงจะพ้นทุกข์” หน้า ๔-๕)